De controverse rond “loot boxes” uitgelegd

Als je het nieuws uit de gamingwereld een beetje in de gaten houdt, heb je wellicht de term “loot boxes” al eens horen vallen. En wist je dat deze de laatste jaren nogal sterk onder vuur zijn gekomen, zowel door de gamingindustrie zelf als door overheden en andere instanties?

Wat zijn “loot boxes” nu in feite precies? En waar gaat deze controverse over? Is het allemaal niet wat overroepen, in dezelfde zin dat men vroeger beweerde dat het spelen van videogames schadelijk was voor de gezondheid, of mensen noopte tot geweld? Of is er wat van aan, en gaan we hier best voorzichtig mee om? In dit artikel gaan we er dieper op in.

Wat zijn loot boxes?

Een “loot box” is een virtuele schatkist in een game, waarin er bepaalde items of andere digitale producten zitten. Denk aan beter gear, een stats –boost, meer experience om sneller te levelen, of andere zaken die je kansen om het beter doen in een specifiek videogame kunnen verhogen.

Spelers kunnen deze schatkisten verdienen  door het behalen van bepaalde achievements of door uit het uitvoeren van opdrachten, maar het is vaak ook mogelijk om deze aan te kopen, ofwel met in-game currency … of door er echt geld aan te spenderen. Je kan in heel wat videogames tegenwoordig loot boxes rechtstreeks aankopen met euro’s, en daar gaat de controverse voornamelijk om.

Wat er in een loot box zit weet je nooit op voorhand,  dus het is net alsof je een kraslotje koopt. Het is een micro-transactie, waarmee gamingbedrijven meer geld willen verdienen. Op zich lijkt dit onschadelijk, en kan je vergelijken met het aanbieden van bepaalde cosmetische zaken zoals mounts, skins or andere versies van bestaande items. Hier verdienen games zoals DOTA en World of Warcraft gigantisch veel geld mee, en niemand is daarover bezorgt. Dergelijke transacties zijn immers vrij rechtlijnig: je betaalt X euro en weet wat je ervoor krijgt.

De werking van een dergelijke loot box, daarentegen, gaat nog een stapje verder dan die van micro-transacties in videogames of, bijvoorbeeld, een online casino bonus. Het verschil ligt voornamelijk in het feit dat je bij het aankopen van een skin of van een bonus in een online casino (door bijvoorbeeld X aantal geld te storten) precies weet wat je daarvoor krijgt.

Er komt, paradoxaal genoeg, veel minder kans en geluk kijken bij het kopen van een casino bonus dan bij het kopen van een loot box. Tot je een loot box opent, heb je immers geen idee van de inhoud ervan. Heb je een zeer zeldzaam item gekocht, of heb je je geld hebt verspild aan iets dat je al hebt, of waar je geen voordeel uit haalt?

Loot boxen kunnen zeker leuk en spannend zijn, en introduceren een andere dimensie van plezier en spanning in bepaalde games, zoals in FIFA, maar dat wil niet zeggen dat ze onschadelijk zijn.

Wat is het probleem precies?

Het probleem met het aankopen van loot boxen voor echt geld is dat dit systeem een vorm van online gokken is, en dat het gamen en gokken te nauw met elkaar begint te verweven.

Onze zuiderburen hebben hier reeds maatregelen tegen getroffen: de Belgische Kansspelcommissie heeft loot boxes verboden gemaakt. Deze instantie stelde immers dat loot boxes met echt geld aanschaffen een vorm van online gokken is, en dus schadelijk is voor de gezondheid van spelers. En dan al zeker als je bedenkt dat veel van de games waarin loot boxen beschikbaar zijn door minderjarigen worden gespeeld.

Het vermengen van gamen en gokken is een gevaarlijke trend en kan nefaste gevolgen hebben op de mentale gezondheid van jongeren. Deze zijn immers zeer vatbaar voor verslavingen, omdat hun hersenen nog niet volledig ontwikkeld zijn.

Loot boxes zijn sowieso al sterk verslavend, omdat er een element van onzekerheid is. Het is spannend om een dergelijke loot box te openen, want je weet nooit wat erin kan zitten. Dergelijke acties wekken dopamine op, en dit is erg verslavend. Het is alsof je een cadeautje openmaakt of bij een gokkast speelt, en de mogelijkheden tot winst zijn zeer aantrekkelijk. 

Maar je hebt voor dat cadeautje moeten betalen, en de kans bestaat ook dat je iets krijgt waar je helemaal niets aan hebt. En als dat het geval is, kan je altijd een nieuwe loot box kopen. En opnieuw, en opnieuw, tot je hebt wat je wil. En voor je het weet, heb je met de kredietkaart van mama of papa ettelijke honderden tot wel duizenden euro’s aan loot boxes gekocht.

Een ander probleem is dat loot boxes een “pay to win”-strategie promoten, indien er in die loot boxes echte in-game voordelen zitten, zoals sneller een hoger level halen, end-game gear, of een boost in je stats. Door veel echt geld aan een game te hangen, kan je met een dergelijke systeem een merkbaar voordeel halen ten opzichte van spelers die gewoon het spel spelen zonder iets van micro-transacties.

Dat is oneerlijk, en “pay to win”-elementen zijn dan ook niet goed voor de gezondheid van een videogame en de bijhorende gemeenschap.

Kortom

Loot boxes zijn natuurlijk niet verplicht om aan te kopen, en iedere gamer kan ervoor kiezen om deze zo te laten, dus je kan altijd argumenteren dat spelers die deze kopen dit uit hun vrije wil doen, en dat er hier dus niets aan de hand is buiten de vrije markt.

En tot een bepaald niveau heb je gelijk … maar als je de competitieve natuur van veel gamers combineert met het feit dat je met loot boxes een effectief voordeel kan halen ten opzichte van andere spelers, én dat deze loot boxes een verslavend effect hebben, én dat het kinderen openstelt voor een gokverslaving, kan je wel begrijpen waarom er tegenwoordig heel wat controverse rond is.